आकर्षक टाइटल: पश्चिमा चलन र नेपाली काइदा
पुस्तकको बिक्री बितरणमा यसको ठूलो भूमिका हुन्छ। ब्रान्डेड कपडाको आवरणमा दुःखी मन हुन सक्ने भए जस्तै, आकर्षक टाइटलको कभरमा मामुली लेखन-देह पनि हुनसक्छ।
पुस्तकको बिक्री बितरणमा यसको ठूलो भूमिका हुन्छ। ब्रान्डेड कपडाको आवरणमा दुःखी मन हुन सक्ने भए जस्तै, आकर्षक टाइटलको कभरमा मामुली लेखन-देह पनि हुनसक्छ।
पुस्तक समिक्षा अनेसासको अनुसार युरोपेली नेपाली डायस्पोरा र उनको बारेमा म पछि कुरा गर्छु । ऐले तत्काल हुलाकीले दिएको यो दीपेन्द्र के.सी.को कृतिकै समीक्षामा पस्न मनलागिहाल्यो । नर्थ सि को किनारबाट कविता सङ्ग्रहलाई उत्तर अमेरिकाको ईस्टकोस्टबाट हेर्दा धन्यवाद दिन मन लाग्यो कविलाई । प्रथम दर्शन नै अन्तिमको परिणाम हो । पुस्तकको सुरुमा नै दीपेन्द्र केसीका केही शब्दहरुमा प्रथम अनुच्छेद पढ्दासाथ…
लाखौं नेपालीहरूले समुन्द्र तरेपछि नेपाली संस्कृति र साहित्यले पनि सात समुन्द्र पार गरेको छ। समुन्द्रपारको साहित्य ‘डायस्पोरा साहित्य’ रूपमा चर्चित बन्दैछ भने कसैकसैले ‘डलर साहित्य’ पनि भनेको सुनियो। पश्चिमी देशतिरको भनेपछि हिजोआज डलर वा युरोको ट्याग लगाइदिने चलन जो फस्टाइरहेको छ! हालै एक अनलाइन पाटीमा ‘डलर साहित्य’ देखेपछि मेरा आँखा टाठा भए। पढेपछि लाग्यो- ‘यो त ‘टेबलोइड’ लेख रहेछ- साहित्य…
२८ कात्तिक ०५९ को रात जुम्ला सदरमुकाम खलंगामा माओवादी हमला भयो, जहाँ रातभर बम र गोलीको वर्षा भयो । जनशक्ति अधिकृतका रूपमा जिल्ला जनस्वास्थ्य कार्यालय, जुम्ला पुगेकी राधा पौडेल त्यहीँ थिइन् । संयोग, उनलाई केही भएन । अफिसले आक्रमणको तेस्रो दिन उनलाई उद्धार गर्यो । ‘सर्वसाधारणमध्ये सबैभन्दा पहिले उद्धार गरिने मान्छे भएँ म । अफिसले हेलिकोप्टरमा काठमाडौं ल्यायो,’ उन सम्झिन्छिन्…
सभा–समारोहमा कतै नधाउने, अन्तर्वार्ता दिएर सस्तो लोकप्रियता नखोज्ने, चाप्लुसी गर्न नजान्ने, खह्रो मिजासका साहित्यिक महारथी थिए वासुदेव शर्मा लुइँटेल। हाल उनी हाम्रा माझ छैनन्। २०६३ भाद्र २५ गते उनी दिवंगत भएका हुन्। ‘भूतको भिनाजू’ डरलाग्दो अड्बा·े नामका स्रष्टा वासुदेव माड्साहेबले थुप्रै साहित्यिक मित्रहरूलाई पनि नाम जुराइदिएका छन्। अनौठो स्वाभावका अड्बा·ेजस्तो व्यवहार गरेर पनि मनमा पाप नसोच्ने उनको स्वभाव र व्यवहारले…
एक दिन मेरो मुहार पुस्तिका (फेसबुक) मा एकजना अपरिचित साहित्यकार मित्रबाट ‘हुलाक ठेगाना पठाइदिने’ अनुरोध आयो । त्यो अनुरोध थियो साहित्यकार भाइ दीपेन्द्र के.सी. को । आफ्ना सद्यप्रकाशित कविता कृति उपहारस्वरूप पठाउनका लागि उहाँलाई ठेगाना चाहिएको थियो । अनि कृति उपलब्ध गराएपछि केही प्रतिक्रियाको अपेक्षा गर्नु हामी सर्जकको स्वाभाविक चाहना हुने भइहाल्यो । कविता पढ्न मलाई त्यतिबिन रौस नलाग्ने भए…
दार्जीलिङमा बसेर नेपाली भाषामा सिर्जना गरिरहेका कवि स्रस्टाहरू थुप्रै छन्। उनीहरू बेला–बेलामा नेपाल आउने क्रम पनि बढ्न थालेको छ। दार्जीलिङ्गे कविहरू काठमाडौं आएर त्यसै फर्किन्नन्, आफ्ना कविता सुनाउँछन् र नेपालका कविहरूको कविता सुनेर जान्छन्। कवितामाथि बहस गर्छन्। यसै क्रममा मजदुर दिवसका दिन दार्जीलिङबाट पाँच कवि काठमाडौं आए। मनोज बोगटी नेपाल आऊ–जाऊ गरिरहने दार्जीलिङ्गे कविमध्येमा पर्छन्। यसपालि उनका साथमा कविहरू निमा…
मलाई नेपाली वैदिक-साहित्यका यी मूर्धन्य महारथीको जीवनका अनेकौँ आरोह-अवरोहहरू सँगालीएको एउटा लामो अन्तरवार्ता 'यू-ट्यूव'का विभिन्न खण्डहरुमा हिजो लामो समयसम्म हेर्ने मौका मिल्यो। अत्यन्त केटौले-शैलीमा कुनै अध्ययन एवं पूर्व-तयारी पनि नगरी उरन्ठेउलो र असभ्य लाग्नेगरी सोधिएका प्रश्नहरू, हातको घडीसम्म र ओठको अन्तरा-कुन्तरा तथा कमिजका टाँकहरूसमेत आउने गरी अती सम्वेदनहिन तरिकाले 'जूम' गरिएर खिचिएका अत्यन्त भद्रगोले 'फूटेज'हरूमापनि दीक्षितज्यूको शालीन र सौम्य व्यक्तित्व…
प्रियवर प्रेरणाजी, तपाईले मलाई यस्तै हुन्छ भनेर कन्भेन्सन पूर्व नै हाम्रै कोठामा भन्नुभएको थियो, हुन पनि त्यस्तै भयो । मैले हाम्रा कन्भेन्सनहरुलाई प्राज्ञिक अध्ययन उन्मुख हुनुपर्छ कोरा मनोरन्जनात्मक मात्र होइन भन्ने आदर्श अनुरुप अगाडि लान खोजेकै हो तर यो सम्मेलनमा पनि प्रयास गरियो अन्ततः प्राज्ञहरुले भन्दा स्रस्टाहरुले मात्र ठाउँ ओकटे । मैले भने जस्तो दुरुस्तै भएन र तपाईले पनि कविता…
यो पनि एक अनुमान हो– लेखकहरु प्राय एक्लो हुन्छन्, त्यसैले पिउँछन् । प्रशिद्ध लेखका विलियम फल्कनर भनाइ छ– “म प्रायशः राति लेख्छु । सधैं मेरो ह्विस्की हातले भेट्ने ठाउँमा राख्छु ।” नपिइ लेख्नै नसक्ने लेखहरु धेरै रहेछन् । नेपाली साहित्यमा पनि रक्सीको प्रभाव प्रसस्त छ । हरिभक्त कटुवालका वारेमा भनिन्छ– जव पिउँथे र लेख्न थाल्थे फूल जस्ता उनका सुन्दर सिर्जनाहरुमा…
पंक्तिकारले मिडियामा काम गर्न थालेको दुई दशक पनि पुगेको छैन । नेपाली मिडियामा यस अवधिमा धेरै कुरा परिवर्तन भएका छन् । अन्य विषयबारे चर्चा र बहस भए पनि साहित्य र मिडियाको परिवर्तित दृष्टिकोणबारे चाहिँ खासै लेखिएको अझै पनि पाइँदैन । हामीले पत्रकारिता सुरु गर्दाको समय यस्तो थियो, असल साहित्यलाई पत्रिकाले ठाउँ दिनु सम्पादक र प्रकाशकले अपराध ठान्थे । कतै कुनामा…